Psychoterapia humanistyczno – doświadczeniowa
Czyli jak pracujemy i czego można się spodziewać w procesie terapeutycznym
Czym jest psychoterapia humanistyczno-doświadczeniowa?
W Ośrodku Intra większość terapeutów pracuje w nurcie humanistyczno-doświadczeniowym. Co to znaczy? Na czym ten nurt polega?
Terapia humanistyczno-doświadczeniowa sięga korzeniami do terapii
skoncentrowanej na osobie. Jej twórca, Carl Rogers, dokonał w połowie XX wieku rewolucji w podejściu do pacjenta. Były to czasy dominacji klasycznych form psychoanalizy i behawioryzmu – dla obu nurtów charakterystyczny był dystans wobec pacjenta, który był postrzegany przede wszystkim przez pryzmat zaburzeń i ich diagnozy. Terapeuta skupiał się głównie na pracy nad patologicznymi mechanizmami obronnymi bądź nieprawidłowymi zachowaniami pacjenta. Rogers
uważał, że takie podejście nie wprowadzało zmian, a nawet więcej – często nie służyło pacjentom, którzy wręcz mogli czuć się coraz bardziej wadliwi i bez perspektyw na wyleczenie.
Rogers zmienił podstawy prowadzenia terapii, odkrył że to prawdziwy kontakt z pacjentem, a właściwie jak to określał podmiotowo – klientem, niesie za sobą prawdziwą zmianę. Kiedy zaczął uważnie słuchać i podążać za osobą, wsłuchiwać się w jej emocje, potrzeby i doświadczenia – nawiązywała się między nimi głęboka relacja, w której osoba w naturalny sposób odkrywała siebie na nowo, zaczynała ufać swojemu doświadczeniu i dążyć do rozwoju.
Carl Rogers
Co buduje relację terapeutyczną w psychoterapii humanistyczno-doświadczeniowej?
Dlatego bazą dla terapeuty humanistyczno-doświadczeniowego jest tworzenie w gabinecie takich warunków, w których osoba czuje się:
- empatycznie rozumiana
- bezwarunkowo akceptowana
- autentycznie odzwierciedlana
To są naturalne i podstawowe cechy każdej dobrej i wywołującej wzrost relacji, na co wskazuje między innymi oparta na naukowych badaniach psychologia rozwojowa. Dziecko do zdrowego rozwoju potrzebuje opiekuna, który jest obecny, jest w bliskim kontakcie i reaguje na nie z empatią – w przeciwnym wypadku dziecko doświadcza silnej frustracji, która odbija się negatywnie na jego rozwoju.
Takich relacji – bliskich, autentycznych i pełnych empatii, potrzebujemy również w dorosłym życiu, by czuć się bezpiecznie i by móc się rozwijać.
Dlatego bliska, partnerska relacja jest dla terapeutów humanistyczno-doświadczeniowych podstawowa i jest uważana za główną siłę leczącą terapii.
Dla terapeuty humanistycznego pacjent, czy też klient jak mówił Carl Rogers, potrzebuje przede wszystkim czuć się rozumiany.
Stanowi to dla niego bardzo istotne wsparcie w poradzeniu sobie z trudnościami, problemami i bólem, z którym zgłosił się na terapię. Gdy w pierwszym etapie terapii powoli ustąpią najbardziej dokuczliwe objawy, osoba z pomocą terapeuty, przechodzi przez kolejne etapy w procesie terapeutycznym i powoli (a czasem bardzo dynamicznie) odzyskuje kontakt ze swoim własnym doświadczeniem – prawdziwymi emocjami, potrzebami i wartościami.
W procesie nazywania ich i kontaktu z nimi może doświadczyć uwalniania się swojego potencjału.
To klient jest głównym ekspertem od samego siebie, terapeuta jest zaś obecnym, rozumiejącym i bardzo uważnym towarzyszem na tej drodze.
Dlatego terapeuta humanistyczno-doświadczeniowy często sprawdza poziom komfortu osoby, z którą pracuje i razem z nią uzgadnia kierunek i sposób pracy.
Korzyści z terapii
Poza konkretnymi problemami, objawami i życiowym bólem z którym przychodziosoba na terapię, niespecyficznymi korzyściami jakie klienci mogą odnieść są:
Jakie formy pracy terapeuta może zaproponować?
- Zatrzymywanie się przy swoim doświadczeniu, przy uczuciach i potrzebach, odkrywanie kolejnych warstw emocjonalnych i różnych części siebie.
- Focusing – który jest głęboką pracą nad wsłuchiwaniem się w swoje ciało, wnętrze i emocje i który pozwala poczuć głęboki kontakt ze sobą oraz odczuć wewnętrzną zmianę.
- Praca na dwóch krzesłach – czyli prowadzenie dialogów z różnymi częściami siebie lub osobami z życia, z którymi osoba doświadczyła trudności – pozwala to docierać do treści, które są zapisane w głębszych sferach świadomości ciała, umysłu i emocji. Daje to poczucie lepszego rozumienia i poczucia zmiany w danym kontekście.
- Asertywność symboliczna – odgrywanie w gabinecie przeszłych urazowych zdarzeń na nowo tak, by osoba mogła zastąpić dawne uczucia niemocy, poczuciem aktualnej sprawczości i siły.
- Tworzenie wraz z klientem wewnętrznych obrazów i wizualizacji, które pomagają wyrazić jego wewnętrzne przeżycia i stworzyć nowe scenariusze wydarzeń, dzięki czemu wzmacniane są nowe ścieżki neuronalne.
- Inne doświadczenia i zadania, które są dopasowane do klienta i jego potrzeb.
Założeniem psychoterapii humanistyczno-doświadczeniowej jest m.in. to, że zaburzenia psychiczne są konsekwencją zaburzonego kontaktu w relacji z samym sobą (swoim wewnętrznym doświadczeniem), czyli ze swoim pierwotnymi emocjami i potrzebami, a także z ciałem.
Leczenie zaburzeń opiera się zatem na przywracaniu naturalnego kontaktu ze swoimi emocjami, potrzebami i ciałem, a proces ten jest wspierany przez bliską i empatyczną relację z terapeutą.
Psychoterapia humanistyczno-doświadczeniowa jest podejściem o potwierdzonej skuteczności. Jej największą siłą jest praca na dobrej i naturalnej relacji, która w badaniach naukowych jest uważana za najważniejszą siłę leczącą w psychoterapii
Czego może się spodziewać osoba, która zgłosi się na terapię do Intry?
- pełnego szacunku ze strony terapeuty
- głębokiego i empatycznego wysłuchania
- ciepłej, partnerskiej i towarzyszącej relacji
- skupienia przede wszystkim na tym czego klient doświadcza Tu i Teraz
- dynamicznej pracy w kierunku przywrócenia kontaktu z emocjami i potrzebamioraz pomocy w nazywania i wyrażaniu własnych uczuć
- wsparcia indywidualności osoby i szacunku dla jej wiedzy i intuicji na tematsamej siebie
- wspólnego ustalania celów terapii (mogą się one w trakcie terapii zmieniać)
- bezpieczeństwa i wzmacniania osoby w poszukiwaniu własnych kierunków i odpowiedzi
- otwartej rozmowy o pojawiających się emocjach, również w relacji z terapeutą